جنگ انرژی روسیه وارد مرحله جدیدی شده است؟
تاریخ انتشار: ۷ مهر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۱۰۱۳۳۸
فرارو- کشورهای اروپایی پس از وقوع انفجارهای مرموز در دو خط لوله گاز روسیه در هفته جاری در حالت آماده باش قرار گرفتهاند که موجب تشدید ظن خرابکاری احتمالی و افزایش خطر تشدید بیشتر بحران انرژی اروپا شده است. انفجارهای خطوط لوله نورد استریم ۱ و نورد استریم ۲ پس از آن رخ داد که کرملین ماهها تلاش خود را برای بستن شیر لوله تامین گاز طبیعی اروپا انجام داد و این قاره را وارد بحران شدید انرژی ساخته بحرانی که در هفتههای اخیر بدتر شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
به گزارش فرارو به نقل از فارین پالسی، اگرچه هیچ یک از خطوط لوله عملیاتی نشده بود، اما هر دو گازی را در خود نگه داشتند که اکنون به دریای بالتیک نشت میکند. مقامها و کارشناسان حوزه انرژی میگویند که این گسیختگیها احتمالا عمدی بودهاند، زیرا سه نشت جداگانه وجود داشته و زلزله شناسانی که انفجارهای زیرآب را شناسایی و ارزیابی کردهاند به این نتیجه رسیدهاند که انفجارها توسط زلزله یا رویدادهای زمین شناسی دیگر ایجاد نشده اند.
«هنینگ گلوی اشتاین» کارشناس انرژی در گروه اوراسیا میگوید: «احتمال این که این رویداد اتفاقی یا طبیعی بوده باشد صفر است». مقامهای دانمارکی، آلمانی و سوئدی اکنون تحقیقاتی را در مورد این که چه بازیگری مرتکب یک حمله احتمالی شده را آغاز کرده اند. با این وجود، چندین مقام اروپایی به طور علنی اعلام کردهاند که به نظرشان مسکو مقصر است. در همین حال، کرملین در توضیح علت افشای اطلاعات اعلام کرده که «هیچ احتمالی را نمیتوان رد کرد».
«الکس مونتون» کارشناس بازارهای جهانی گاز در گروه مشاوره راپیدان انرژی میگوید: «حملات به زیرساختها میتواند نشان دهنده مرحله تازهای در نبرد روسیه و اروپا برای انرژی باشد».
او در این باره گفته است: «این تشدید درگیری با حملات مستقیم بالقوه به زیرساختهای فیزیکی همراه بوده است. پیامد این حملات طرح این پرسش است که کدام یک از زیرساختهای دیگر ممکن است در برابر رخدادی مشابه آسیبپذیر باشند؟»
رهبران متزلزل اروپایی اکنون در حال آماده شدن برای بدترین سناریو و گسترش اقدامات امنیتی به منظور محافظت از زیرساختهای انرژی خود هستند. نروژ پس از گزارش پهپادهای ناشناس که در کنار تاسیسات نفت و گاز دریایی خود در حال پرواز هستند هشدار داده است در حالی که دانمارک اعلام کرده که سطح آمادگی خود را افزایش داده و تدابیر امنیتی را تشدید خواهد کرد.
«اورزولا فون در لاین» رئیس کمیسیون اروپا هشدار داده که در صورتی که تاسیسات انرژی در آینده مورد حمله قرار گیرند قویترین واکنش ممکن از سوی اروپا در دستور کار قرار خواهد گرفت. او در توئیتی نوشت: «هر گونه اختلال عمدی در زیرساخت انرژی فعال اروپا غیرقابل قبول است».
مونتون میگوید: «ما فراتر از هرگونه تظاهری در ترتیبات مرسوم تجاری حرکت کرده ایم. اگر نیت افزایش ناامنی در مسیر انرژی اروپاست و این هدف اصلی بوده این امر محقق شده است».
منبع: فرارو
کلیدواژه: انرژی روسیه زیرساخت ها انفجار ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۱۰۱۳۳۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
لمس یک میلیارد دلاری صادرات به روسیه
صادرات کالا به همسایه پهناور شمالی ایران به گزینه جدید تجارت خارجی ایران تبدیل شده است. روسیه هماکنون دهمین شریک تجاری ایران است و سهم ایران از بازار ۲۵۰ میلیارد دلاری آن، به ندرت یک میلیارد دلار را لمس کرده. اما تحولات تازه نشان از آن دارد که نگاه دیگری بر تجارت بر روسیه حاکم شده است. چنانکه در تازهترین تحولات، ارزش صادرات کشاورزی و صنایع غذایی به روسیه در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ماقبل خود، ۳۵ درصد رشد داشته است.
به گزارش اعتماد، دیماه سال گذشته، موافقتنامه تجارت آزاد ایران و کشورهای اوراسیا به امضا رسید. بنا بر اطلاعاتی که از این موافقتنامه منتشر شد، طرفین تعرفهها را برای ۸۷درصد اقلام کالایی در مبادلات تجاری خود به صورت کامل حذف خواهند کرد. هر یک از طرفین نیز یک لیست منفی تهیه میکنند که شامل کالاهایی میشود که برای یکی از طرفین، کالای حساس تلقی شود و امکان حذف تعرفه وجود ندارد.
اتحادیه اوراسیا یک بلوک اقتصادی متشکل از پنج کشور ارمنستان، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان و بلاروس است که از سال ۲۰۱۵ فعالیت خود را آغاز کرده و با تولید ناخالص داخلی نزدیک به دو هزار میلیارد دلاری، یکی از مهمترین بازارهای جهانی است که گویا قرار است در دوره تنگنای تحریمها، بخشی از تجارت ایران را شکل دهد.
از آن زمان تاکنون فقط چهار ماه گذشته و حالا انتظار برای به ثمر رسیدن اقدامات تازه در تجارت خارجی با همسایههای شمالی بیشتر شده است. اما ابتدا نگاهی بیندازیم به اتفاقاتی که در این حوزه رخ داده است.
اثر افزایشی جنگ اوکرایندر سال ۱۴۰۰ چیزی حدود ۵۵۰ میلیون دلار صادرات کالا از ایران به روسیه صورت گرفته بود. رقمی که البته در ماههای سال، به زور خود را از ۵۰ میلیون دلار بهطور ماهانه بالا میکشید. اما با وقوع جنگ اوکراین، فضا برای کالای ایرانی در روسیه باز شد. چنانکه در تیرماه ۱۴۰۱، صادرات ایران به روسیه به نزدیک ۱۱۲ میلیون دلار فقط در یک ماه رشد پیدا کرد. این اتفاق موجب شد تا صادرات ایران به روسیه در پایان سال ۱۴۰۱ به حدود ۸۰۰ میلیون دلار برسد. این روند البته در سال گذشته نیز تداوم پیدا کرد و حالا صادرات ایران به این کشور به بیش از ۹۴۰میلیون دلار رسیده است. هر چند مسوولان ایران، از هدفگذاری تجارت ۱۵ میلیاردی با روسیه صحبت میکنند، اما به نظر میرسد تا آن زمان راه درازی مانده است.
دلیل کندی کار چیست؟دلایل زیادی را برای کندی تجارت ایران با روسیه میتوان برشمرد. اما به نظر میرسد که نوع نگاه منفی به شرق در جامعه ایران تاثیر بالایی در این اتفاق داشته است. سیاست ایران از لحاظ تاریخی طرفدار همکاری اقتصادی با غرب بوده رواج این طرز فکر منجر به کمپینهای تبلیغاتی علیه حضور روسیه در ایران شده است. این تلاشها بر ابتکارات رسمی برای دسترسی به بازارهای روسیه تاثیر منفی گذاشته است.
ضمن اینکه ایران همچنان در لیست سیاه افایتیاف باقی مانده است. هر چند مقامات بانکهای مرکزی ایران و روسیه برای راهاندازی یک شبکه سوییفت مستقل بر پایه روابط پولی تلاش کردهاند.
ایران امیدوار است با این کار بتواند به ۷۰۰ بانک روسی متصل شود و شاید این «شبه سوییفت» راهحل چیزی باشد که تیم اقتصادی دولت از آن به عنوان «دلارزدایی» یاد میکنند.
بازاری مبتنی بر کشاورزیاما مساله مهمتر، نوع کالایی است که روسها از ایران میخرند. بازار روسیه برای کالای ایرانی، یک بازار کشاورزی محور است؛ بنابراین مهمترین کار برای نفوذ به این بازار، به کارگیری استانداردهای ایمنی بینالمللی است که با استفاده از مواد ارگانیک در کشاورزی و بستهبندی استاندارد و شیوههای حملونقل استاندارد جهانی تعریف میشود.
از روند کنونی صادرات کالا به روسیه اینگونه به نظر میرسد که این استانداردها در حال بهبود است. صادرات کالای ایرانی به روسیه ظرف سه سال به نزدیک یک میلیارد دلار رسیده و تقریبا نیم میلیارد دلار رشد کرده. بنابراین شاید این رشد صادرات پس از اجرای برخی استانداردهای مورد نظر کارفرمای روسی به دست آمده است.
چالشهایی که باقی استایران از زیرساختهای ضعیف بهویژه در بنادر، کشتیرانی و شبکههای ریلی رنج میبرد. سایر موانع مربوط به قوانین گمرکی، زیرساختها یا کمبود کشتی و کامیون مانع تجارت دوجانبه میشود. این کاستیها بر کارایی و اثربخشی تعاملات اقتصادی تاثیر میگذارد.
این چیزی است که علیرضا پیمانپاک، قائممقام وزارت جهاد کشاورزی روی آن دست میگذارد. او میگوید: «نه در تاجران ما و نه در دولتمردان ما فرهنگ تجارت با روسها وجود نداشت. اما پس از جنگ اوکراین این فضا به وجود آمد. با اینحال، باید توجه کرد که برای گسترش روابط تجاری با کشوری مثل روسیه باید به واقعیتهای موجود نیز نگاه کرد.»
او در گفتوگو با خبرنگار ما میافزاید: «تا پیش از این، هیچ کس به ظرفیت لجستیکی دریای خزر فکر نکرده بود. زیرساخت بندر آستارا و گمرکات آن مورد توجه نبود. ما با یک بازار بکر برای کالای ایرانی مواجه شدیم درحالی که زیرساخت صادرات را نداشتیم. در این شرایط هرگونه توسعه فعالیتهای دوجانبه، در جامعه تبدیل به ضدارزش میشود. در حالی که باید این زیرساخت ایجاد شود تا بتوان تجارت را گسترش داد. شما میتوانید یک بازار را در ۶ ماه گسترش دهید، اما نیاز به زیرساخت هم دارید.»
مسابقه با چین و ترکیهجنگ اوکراین، ایران را با یک بازار بزرگ مواجه کرد که همین الان ترکیه یا چین در آن سهم بالایی دارند. صادرات چین به روسیه از ۴۱ میلیارد دلار در هشت ماهه ۲۰۲۱ به حدود ۷۲ میلیارد دلار در هشت ماهه ۲۰۲۳ رسیده. صادرات ترکیه به روسیه نیز از سه میلیارد دلار در هفت ماهه نخست ۲۰۲۱ به ۶.۶ میلیارد دلار در هفت ماهه نخست ۲۰۲۳ رسیده است.
بنابراین حالا ایران با لمس صادرات نزدیک به یک میلیارد دلاری به روسیه، فرصت بزرگی برای حضور در بازاری دارد که به دلیل تحریمها، تشنه کالاست. فاصله ایران با کشور همسایهای مانند ترکیه در صادرات به روسیه بسیار زیاد است و پر کردن این فاصله نیازمند اصلاح نگاه و زیرساختها و تسهیل قوانینی است که بخش مهمی از آنها از سیستم دیوانسالاری میگذرد.